Kopalnia Piekary – popularna zwana „Julką” — od zawsze była mi nieznana!
Otóż wychowałem się w innej części Śląska, gdzie mam bliskie sercu zakłady górnicze. Natomiast tą kopalnię pierwszy raz odwiedziłem dopiero w grudniu 2013 roku — aby sfotografować wnętrza maszyn wyciągowych do swojego autorskiego projektu długoterminowego. Posiadając jednak odpowiednią wrażliwość na postrzeganie specyfiki okolicznego krajobrazu przemysłowego, nawet będąc gdzieś po raz pierwszy – odbieram pewne symptomy, czy dane miejsce mi odpowiada / podoba się, czy też nie / czy jest mi obojętne ?! Tak też było z kopalnią Piekary. Mimo, iż jest to zakład wybudowany po wojnie i nie posiada żadnych zabytkowych budowli, po prostu wydał mi się miejscem z dobrą aurą, dobrą energią – który warto bliżej poznać!
Tak poznałem „Julkę”, choć krótki był czas tej znajomości, to można powiedzieć, że trwała ona do końca – do ostatniej tony, bo każdej kończącej wydobycie kopalni, ta symboliczna „Ostatnia tona” się należy!
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/1f50d831-ec72-49cd-b87e-33539580d663_rw_1920.jpg?h=a849d4d194f7822b9b6bf49b9bcc567c)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/96d77bfa-5b68-4449-9e86-1b8dbbbb3897_rw_1200.jpg?h=cf1d38ad6dbdcdf7541e15a48cb5d8aa)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/4e21744e-acf0-49e4-b9c6-4ba65e54346e_rw_1920.jpg?h=2303b279096d690e178c5e3209190142)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/e495d584-71d6-49ec-9c6e-b4a25df7a2f9_rw_1200.jpg?h=3d13b75ad57f7cda0d4196b76bd8f2c1)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/19a4a792-e60b-4ef6-aada-ccef23321810_rw_1920.jpg?h=c5ebe82babc7e53efd6b2b58cc1f9168)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/b9e7e620-dffe-4353-bae9-786efa70b8c7_rw_1200.jpg?h=dcda952ffafcbe893371d2d35147e275)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/c804ef53-fe26-43b4-a019-599313b4a31f_rw_1920.jpg?h=208c6c92134cd3bb3ca4ca7178479773)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/510c375b-c480-4f81-a220-3dba71f8c676_rw_1200.jpg?h=d0a0b0d479ee93ef033b04bb6bf84c3e)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/dc954aa9-48e5-4b9b-9394-f8290203d4c8_rw_1920.jpg?h=c737a98f442a8fc9385bcb8c6214b07d)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/2e1a5c14-8d78-4535-8491-469e515e4082_rw_1200.jpg?h=b990709003beb79a1c0f54f82b9c4605)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/1dc0aa72-b965-4044-bfc0-c3856c1cc7b4_rw_1920.jpg?h=2d2a5ef286476becb490b839f7035784)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/177bd9a4-5fd3-413b-b0a2-29e5f460d01f_rw_1920.jpg?h=b039d30f8b57344a42e196411770b04a)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/53bea1c8-4f89-402c-91d2-719c43e0c172_rw_1920.jpg?h=012861c2d21fa97ba25f244b2db163bb)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/94edd2a0-e5e0-4382-84fc-63e28896127d_rw_1920.jpg?h=35260b12520297db322bf6669095a585)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/4d5923b5-3ed8-462b-b41e-1adc92a6697e_rw_1920.jpg?h=a9a01e484a434274fe884b2bcfaba759)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/43fb37e0-48a5-4efc-b2d5-59609cce5e6c_rw_1920.jpg?h=4f727482f677ea254654aa61f47f29ff)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/df45fab8-bffb-4c0c-b521-d107e0976c58_rw_1920.jpg?h=660e15acaffd4f847f31793c842c592a)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/2d66c0ea-93d6-4bd4-8be9-d2a5ca5daab1_rw_1920.jpg?h=f27aa30fac4bef3cfa347980f3395385)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/15b0edc6-11aa-4990-bd43-1795d94f35cf_rw_1920.jpg?h=c19f23277cfac074f4abd0da06e1ae9f)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/242a1dc3-a111-4472-b306-a7f2ede10cb7_rw_1920.jpg?h=441ac5f585390eba192c69afc11dcc0d)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/55ed25e9-7472-46ce-92c2-270bce591c38_rw_1200.jpg?h=d9fbd84d281d03d61e47700d87ffc493)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/c6afde3f-34ea-47e1-9ec0-b1eb5bdbb373_rw_1920.jpg?h=c24e374a43bfdee1cb6f560412c486fb)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/0cac0a25-c6ed-45db-a2a2-54886af73914_rw_1200.jpg?h=306ab786e070f0d7d9312320daed1b20)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/2671ac4e-442f-4ef3-a023-c730efe89148_rw_1920.jpg?h=51a0590f985ffd7a8e4837f2855f78c0)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/503c760d-b11d-4cd8-ac1b-01dd0e4662dd_rw_1200.jpg?h=e5e6cbed0b8b7541659bcfcf362bd164)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/b5133994-c206-4011-8337-2aca2ee7b1cd_rw_1920.jpg?h=ecd64ab9e9812bf287f2823093a3fbf7)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/c5998bd6-c3d2-4787-8eb1-f5a61cbf1015_rw_1200.jpg?h=f5badd4d404e4d7fb9b1c141a801baa2)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/b6e282c0-9a2b-47d3-91a5-6cc94e238a3a_rw_1920.jpg?h=a54dab526a7aa6f9c0f0c378b9b2d57e)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/785c2c6d-0d83-4a84-9250-57894e08933f_rw_1200.jpg?h=ba9b3e0a5db5a100315c59b864de0143)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/a50d1b9b-b278-4676-92aa-983752b9eb4c_rw_1920.jpg?h=a4d77f7806d2e7a0cf3049f6b9e593e2)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/f59178b0-2413-443b-90f4-f50843bd8c0d_rw_1920.jpg?h=033f18d529de369ab2cc6698c0639aee)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/d7467c06-b005-4ed0-b75b-de4601e83692_rw_1920.jpg?h=5c6c5f41bddd9159b2bfbfaf315751e8)
31 stycznia 2020 roku w należącej do Weglokoks Kraj kopalni Bobrek-Piekary Ruch Piekary, wydobyta została ostatnia tona węgla. Tym samym kończy się 65-letnia historia kopalni.
Jak twierdzą specjaliści, dostępne złoża zostały bardzo dobrze sczerpane.
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/18506e43-d0ec-4f1e-80ab-634438c592c9_rw_1920.jpg?h=324af135fce97de0511fd1fbaa5b1aa1)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/5762d28e-8a0b-4c98-bddc-f11894bdb3ce_rw_1920.jpg?h=db5ef000add353dd78c9bd6e0f57a37e)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/73044683-922f-490a-91da-4a751d8f8f5a_rw_1920.jpg?h=7c39ddf87d6eadd4db386bb7bd593f2b)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/6fdcbcdb-9956-4a3d-b15f-ea0c3192df20_rw_1920.jpg?h=8fbc2cc43525a5b2226d7c42f5e6ec99)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/7dbaad44-8bf4-449e-8e37-ac86b592148d_rw_1200.jpg?h=213d925e46d4a9191e3916feef6b66a2)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/ba3b5889-3517-4b37-a926-a540cd76dfc4_rw_1920.jpg?h=33236bafe66de745360add4ec2de417f)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/bdf31d7b-6a89-47b0-af0d-ab96d388ed6b_rw_1200.jpg?h=ec9f5937e34afac06b620d6a5a6cffe5)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/f12dc6cd-f091-42ff-b48e-a4038e0b1f05_rw_1920.jpg?h=1b50185a3294cd922339d88b2f855658)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/f893f439-17c9-48d5-986b-ca0aca363a3c_rw_1200.jpg?h=ffd4399c7c4006fed38331b7dafaad63)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/4d27d5ab-7c53-4bc7-95ca-70859cb1f386_rw_1920.jpg?h=fcd312ffcf8f4635c12699fbcaecd740)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/35b95d09-4c8d-43ac-a862-15b407e7c427_rw_1200.jpg?h=09ff0bcaf3be23d2f5b64a0ed518fdd7)
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/47e257aa-5e08-41ee-8290-d26c4dd6f8e1_rw_1920.jpg?h=a6e03ad02d9a70ac61f493e98eb35afb)
Kopalnia Węgla Kamiennego „Julian”, żywicielka dziesiątek tysięcy śląskich rodzin, została ostatecznie zamknięta. Z tego powodu ogarnia nas wielki smutek, żal i tęsknota. To tak, jakby ktoś bliski z rodziny nagle odszedł na zawsze. Niestety, czas biegnie do przodu, a wskazówki zegara są nieubłagane. Nasi dziadkowie i pradziadkowie przekazywali nam cenne wskazówki i rady, a my słuchaliśmy ich opowieści. To tak, jakby było wczoraj.
Jaka była historia tej kopalni? Otóż w dniu 1 grudnia 1954 r. w naszym mieście została oddana do eksploatacji kopalnia „Julian”. Mieszkańcy Piekar Śląskich i miejscowości ościennych znaleźli w niej pracę, jak również wielu przyjezdnych. W 1951 r. minister górnictwa powołał skład dyrekcji budowy kopalni „Julian”. Pierwszym jej dyrektorem został mgr inż. Józef Dunajecki. W tym samym roku ruszyły prace budowlane. Do budowy kopalni sprowadzano poniemieckie urządzenia z Ziem Odzyskanych, które zostały zamontowane na szybie „Julian”. W 1952 r. rozpoczęto budowę i pogłębianie szybu „Julian II”. Pełnił on rolę szybu wentylacyjnego, materiałowego i podsadzkowego. Z początkiem swej działalności na kopalni pracowało ponad 1000 osób. Rozpoczęto budowę sortowni, uruchomiono łaźnię i urządzenia podsadzkowe. Kopalnianą płuczkę uruchomiono w 1960 r. Do 1966 r. pracowano jedynie na poziomie 282 metrów pod ziemią. Zostały wybudowane kolejne szyby „Julian III” i „Julian IV”. W 1976 r. górnicy fedrowali już na poziomie 620 metrów. W 1955r. kopalnia została połączona z siecią kolei piaskowych, a wydobyty urobek transportowany był na całą Polskę. W 1958 r. został uruchomiony przykopalniany, samodzielny dworzec kolejowy. W 1967r. wydobycie węgla wynosiło 5500 ton na dobę, a już w 1970 r. 6500 ton na dobę.
Nie zapomniano o pracownikach. Górnicy kopalni „Julian” wraz z rodzinami od 1966 r. mogli korzystać z własnego ośrodka wczasowego „Gwarek” w Jarosławcu. Wielkim wydarzeniem w 1967 r. w Piekarach Śląskich było otwarcie na terenie Osiedla Wieczorka Ośrodka Sportowo-Rekreacyjnego. Na jego terenie ulokowano istniejące do dzisiaj boisko do piłki nożnej oraz basen odkryty. Przez następne lata kopalnia się rozwijała, a jej modernizacja szła wraz z duchem czasu. W 1976 r. osiągnięto rekordowe wydobycie węgla około 9650 ton na dobę. W tym czasie zatrudnionych było około 4500 osób. Kopalnia była częścią Bytomskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego, lecz w 1976 r. kopalnię oddano w ręce Dąbrowskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego. W latach 1976-1985 kopalnia przeżywała okres swej świetności. Była wtedy na piedestale, była wręcz chlubą władz PRL-u. W tych latach wydobywano powyżej 9000 ton węgla na dobę. Pracowało wówczas blisko 5000 osób. Wprowadzono czterozmianowy system pracy. W latach 80-tych wydarzenia polityczne w Polsce poczyniły wiele zmian także i na terenie kopalni. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. kopalnia została zmilitaryzowana. W 1986 r. wydobycie stopniowo malało, co wiązało się z redukcją etatów. KWK „Julian” fedrowała do 30 kwietnia 1993 r.
W dniu 1 maja 1993 r. kopalnia przeszła pod Bytomską Spółkę Węglową S. A. KWK „Julian”. W tym też roku powstał Zakład Wzbogacania Węgla „Julian” sp. z o. o., którego współwłaścicielami byli KWK „Julian” i Zespół Elektrociepłowni „Łódź” S.A. W 1999 r. kopalnia została przekształcona na Bytomską Spółkę Węglową Zakład Górniczy „Piekary” sp. z o. o., który powstał przez połączenie dwóch piekarskich kopalni - „Julian” i „Andaluzja”. W dniu 30 grudnia 2002 r. obydwie kopalnie formalnie zostały połączone przekopem długości 1780 metrów.
W dniu 1 lutego 2003 r. Zakład Górniczy „Piekary” został przekazany do Kompanii Węglowej S.A. KWK „Piekary”. W 2008 r. na poziomie 438 metrów została uroczyście otwarta kopalniana kaplica. W uroczystym jej otwarciu uczestniczył ksiądz prałat Władysław Nieszporek. Kaplica funkcjonuje do dnia dzisiejszego. Figurka św. Barbary została przeniesiona z KWK „Andaluzja”. Zakład Górniczy „Piekary” był pracodawcą w Piekarach Śląskich. Wielu ludzi znalazło tam zatrudnienie, a dzięki temu ich rodziny miały godziwe życie. 8 maja 2015 r. po zmianie właściciela, kopalnia przeszła pod zarząd „Węglokoks Kraj” Sp. z o. o. W dniu 15 grudnia 2015 r. nasza kopalnia została wdrożona i uzyskała nową nazwę – Kopalnia Węgla Kamiennego „Bobrek-Piekary”.
Wokół piekarskiej kopalni toczyło się życie piekarskiej społeczności. Powstały kluby sportowe, stowarzyszenia i organizacje. Jednym z ważnych osiągnięć kopalni „Julian” była górnicza orkiestra dęta pod batutą Pawła Mitręgi, która w różnych konkursach zajmowała czołowe miejsca w Polsce, jak i za granicą. Wszelkie uroczystości, które były organizowane na terenie kopalni i poza nią, wspierała swą obecnością. Przy kopalni w 1964 r. została założona szkoła górnicza, a młodzi ludzie chętnie zaciągali się w szeregi szkolne. Po ukończeniu szkoły górniczej zasilali szeregi górników, czerpiąc wzorce ze swoich ojców i dziadków. Budynek dawnej szkoły górniczej istnieje do dnia dzisiejszego. Przy kopalni został otwarty również ćwiczebny chodnik w sztolni, na którym przyszli górnicy kształcili się i nabierali pierwszych górniczych doświadczeń. Dla mieszkańców Piekar Śląskich kopalnia miała fundamentalne znaczenie. Przez lata pracownicy nabrali sporo doświadczenia, zawiązały się przyjaźnie. Tysiące górników zostawiło na dole swój zasób wiedzy, doświadczenie i zdrowie.
![](https://cdn.myportfolio.com/cfef7eefa433e850d62a4928230409cd/8e9a5613-a882-45a0-acc1-59eafbe6ba50_rw_1920.jpg?h=7869716bee5466bd75c5bafb94f48d88)
Każde przedsięwzięcie ma swój początek i swój koniec. Piekarscy górnicy mogą dzisiaj powiedzieć, iż ich „Julka” przeszła na emeryturę. W dniu 31 stycznia 2020 r. została wydobyta ostatnia tona węgla, po czym w tym samym dniu kopalnia przeszła do Spółki Restrukturyzacji Kopalń.
Tekst o kopalni opracował Leon Wostal
Emerytowany pracownik oddziału wentylacji w KWK „Julian”. Miłośnik historii, fotografii, kolekcjoner przedmiotów związanych z historią Śląska. Związany z miastem działacz społeczny, organizator wystaw, twórca i współtwórca publikacji poświęconych regionalnej historii. Swoją wiedzę o regionie i górnictwie przekazuje dla potomnych. W uznaniu zasług dla Węglokoks Kraj Sp. z o.o. odznaczony honorową odznaką „Zasłużony dla Węglokoks Kraj”.